(bij de foto: Santiago de Chile, ‘Centro de los Indígenos’, symbool voor artistiek verzet tegen de Spaanse overheersing)

‘De toestand in de wereld’

Vroeger had je een weekcommentaar, naar ik meen, van ene mr. G.B.J. Hilterman over de toestand in de wereld. Met zijn kenmerkende diepe stem, nam hij de gebeurtenissen op het wereldtoneel met zijn luisteraars door. Ik volgde dit altijd met zeer veel interesse.

Nu heb ik geenszins de pretentie dit dunnetjes over te doen, noch in de voetsporen te treden van deze destijds vermaarde spreker, maar de berichtgeving van over de gehele wereld, is er sindsdien niet minder verontrustend op geworden. Ik volg hier een schitterend gedicht van de Mexicaans inheemse schrijver Xokonoschtletl Gómora, een Azteken nakomeling (zie: http://www.xoko.info/English/), en auteur van het boek JUICIO A ESPAÑA . Wij moesten dit gedicht als huiswerk lezen, interpreteren en in eigen Spaanse bewoordingen hervertellen. U treft het hier onderaan de pagina aan in het Spaans.

De dichter volgt de bewegingen van de moderne, zgn. ‘geciviliseerde’ mens, in zijn jacht naar méér én naar zelf-determinatie. Ongeveer tegen alle geboden van God in, vervolgt de (moderne) mens zijn jacht naar het onbereikbare (Jac. 4, 3-8 : macht, geldzucht en autonomie), daarbij voorbijgaande aan de rechten van mens en natuur.

Een bloemlezing uit de recente pers, schetst een mens die niet van goede wil is…

“Shell stoot dochter af in hernieuwbare energie: te weinig winst!” (FD)

“Nederland kiest voor BBB” (nu.nl)

“Argentijnen willen ongestoord kunnen ontbossen voor productie van rundvlees” (FD)

“Koeiennorm grootste hobbel voor landbouwakkoord” (FD)

“Advocaat-generaal: ‘niets mis met belastingdeal Amazon & Luxemburg'” (NRC)

“Agent die zwarte man uitschold, krijgt leidinggevende positie bij vreemdelingenpolitie” (NRC)

“Musk bouwt batterijenfabriek in China” (CNN)

“Geo-politieke verhoudingen zijn aan de politiek, niet aan het bedrijfsleven” (Instituut Clingendael & KPMG)

En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Kort samengevat: verandering (lees: het opgeven van het eigen gezapig leventje) wil niemand. Komt de natuur in het gedrang en moeten we inleveren op ons consumptiepatroon van de gemakseconomie? Dan stemmen we gewoon op een boerenpartij, die voorheen niet bestond. Wordt het autocratische China een bedreiging voor de wereldorde? Dan bouwen we er gewoon nog een fabriek. Lekker goedkope arbeid. Protesteren inheemse volken tegen landonteigening in Brazilië? Dan schieten we ze gewoon dood. Maakt onze dochter in hernieuwbare energie te weinig winst? Dan stoten we die gewoon af. Buiten we medewerkers uit in nietsontziende werktijdschema’s? Geen probleem, hoe meer en hoe vaker we deals met overheden kunnen maken voor belastingontwijking, hoe beter. (De gewone man kan er alleen maar van dromen… Wij bestellen nooit bij Amazon!). ‘Europe is rijk geworden van de vernietiging van zijn eco-systeem, nu zijn wij aan de beurt.’ (Argentijnen over ontbossing). Ja, dat argument hoor ik op het schoolplein ook: ‘Maar juf, hij deed het ook, dus ik mag het ook!’ Nog los van de waarheid van het argument in kwestie.

In mijn jeugd was ik gefascineerd door natuur en inheemse volken. En lag daarbij als steeds op ramkoers met één ouderhelft (econometrist) die dan zei: “Ja, voor de economische groei, moet de natuur dan maar wijken.” Als kind heb je natuurlijk geen weerwoord tegen een hoogleraar in de economie, maar ik voelde dat er iets niet klopte. En decennia later kreeg ik gelijk: als je roofbouw pleegt op de natuur, komt het als een boemerang op je eigen hoofd terug. De voorbeelden zien we om ons heen. Het is één grote, trieste en corrupte bende. ‘Lord have mercy!’

Het doet allemaal denken aan de wijngaard van Naboth (1 Kon. 21), maar dan in het groot: er is wat dit betreft, werkelijk niets nieuws onder de zon. Alle volken hebben tonnen boter op het hoofd, of het nu de Russen zijn, of het kolonialiserende Westen, of Iran, China, de VS, Afghanistan of welk volk dan ook, overal zijn de dezelfde perverse, corrupte – achterliggende – motieven van macht, overheersing, winstbejag en sociale uitbuiting aan het werk (Ef. 6, 12), al of niet overgoten met een mooi, religieus of anderszins ideologisch sausje, ter rechtvaardiging van de diverse daden. Reden waarom ik van ideologie, politiek of religie niets moet hebben.

Wat telt is de relatie met God, zoals de schrijver zegt in Fil. 4, 4: “verblijdt u in de Heer!”

Godzijdank, hebben we een rechtvaardig God, voor wie niets verborgen is (Hebr. 4, 13), en die rechtvaardig zal oordelen, en het onrecht niet onbestraft laat (1 Sam. 6, 1-12). In Zijn voor ons onbegrijpelijke geduld, spaart Hij momenteel kool & geit (Mat. 13, 36 – 43), omdat Hij niet wil dat wie ook verloren gaat (2 Petr. 3, 9). En voor dat doel werken en strijden we nog iedere dag: meer werkers in de oogst, want die is groot (Matth. 9, 37-38). Het levensveranderende evangelie van Jezus móet gepredikt; het is de enige uitweg uit deze ontspoorde bende…

Strijd u mee?

Jacques

Bijlage(n): Poema de Xonokoschtetl

‘Hombre civilizado, párate un momento a pensar. ¿Por qué vas tan deprisa, sin volverte a mirar, con una expresión flemática de apatía y desdicha en el rostro? Mira hacia atrás y ve lo que has destruido: elevadas culturas, hermosos ríos, bellas y delicadas flores; los nidos de los pájaros están rotos. Todo asesinado. Hasta a tu propio hermano y a veces incluso a tu propia madre. Hombres, como tú o como yo, los matas con violencia. A menudo te ocultas en las sombras, en laoscuridad, y atacas sin reflexionar! Quizá después pidas perdón, pero el daño ya ha sido hecho. Nuestra Tierra exige y ruega que no la olvides, que no sigas matándola con tu ignorancia y necedad. Los animales de la selva, los peces del mar, las tortugas, las ballenas, todos te preguntan: “¿Por qué no nos deja en paz?” A tu hermano, el “indio”, le has robado sus tesoros simbólicos de distintos metales, especialmente los de oro, que nunca comerás. Has destruido su Historia y su Cultura, la has pisoteado. Parece que cuando vas tan deprisa tus pies aplastan las semillas de la paz, de la tolerancia, de la armonía, de la libertad y del amor. Incluso la salud y aquello que eres carece de importancia para ti. Con eso estás sembrando tu propia semilla… ¡la semilla de la autodestrucción! ¿Quieres, hombre civilizado, destruirte a ti mismo? ¿Para ir a un paraíso que no conoces? ¡Entonces, mátate! Pero déjanos vivir, porque vivíamos en un paraíso, y éramos felices… hasta que tú llegaste. ¿Dónde están tus amigos? ¿Dónde está tu amor? ¿Dónde tu comprensión? ¿Dónde tu hambre de aprender? ¿Dónde está tu propia cultura? Utiliza el hoy en que vives para establecer las cosas, para que el futuro que tú mismo construyes no esté lleno de auto-compasión. Porque nadie sabe lo que tiene hasta que lo ha perdido.’ (FIN)